Celem życia duchowego jest osiągniecie przez człowieka świętości do której wzywam go Bóg. Tak jak życie duchowe tak samo i świętość nie jest zarezerwowana tylko dla niektórych osób wierzących. Jest ona celem, który Bóg po trzykroć święty i źródło wszelkiej świętości (II Modlitwa eucharystyczna) stawia przed człowiekiem stworzonym na Jego obraz i podobieństwo. Wezwanie to, zawarte w samym akcie stwórczym Boga, staje się przykazaniem: Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty (Kpł 19, 2). Świętość – Boży atrybut – staje się w ten sposób powołaniem każdego człowieka.
Bóg stworzył człowieka, aby osiągnął on swą pełnię, nie w sposób bierny, lecz uczestnicząc w Bożym dziele. Jej osiągniecie jest zatem ostatecznym celem i zasadą jednoczącą cały rodzaj ludzki. Św. Augustyn mówi stanowczo: Stworzyłeś nas dla siebie, Panie, i niespokojne jest nasze serce, dopóki nie spocznie w Tobie (Wyznania, l, 1). W tym kontekście całkowicie zrozumiałe są słowa św. Pawła do Efezjan: W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem. Z miłości przeznaczył nas dla siebie jako przybranych synów poprzez Jezusa Chrystusa, według postanowienia swej woli (Ef 1, 4-5).
Skoro wszyscy ludzie są powołani do świętości, to dla chrześcijan jest ona autentyczną potrzebą. Do wszystkich skierowane zostało zaproszenie Jezusa: Bądźcie wiec wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski (Mt 5, 48; por. 12, 30; J 13, 43; 15, 12). Do wszystkich też odnoszą się słowa św. Pawła: Albowiem wolą Bożą jest wasze uświęcenie (1 Tes 4, 3; por. Ef 1, 4; 5, 3; Koi 3, 12; Gal 5, 22; Rz 6, 22).
Powołanie do świętości ma zatem charakter uniwersalny. Nikt nie jest z niego wyłączony. Wszyscy wierzący w Chrystusa są powołani do świętości. Przypomniał o tym w sposób jednoznaczny Sobór Watykański II, w konstytucji Lumen gentium naucza: wszyscy w Kościele, niezależnie od tego, czy należą do hierarchii, czy są przedmiotem jej funkcji pasterskiej, powołani są do świętości, zgodnie ze słowami Apostoła: «Albowiem wolą Bożą jest uświęcenie wasze» (LG 39).
Świętość, o której mówi Sobór i do której wszyscy są powołani, nie jest rozumiana jako ideał czysto teoretyczny, wprawdzie piękny, lecz nieosiągalny. Także dążenie do niej nie powinno być czymś abstrakcyjnym, ogólnym, lecz winno stać się autentycznym programem życia. Szukajcie świętości w codziennym życiu – mówił bł. Jan Paweł II (homilia w Mariborze, 19 maja 1996 r.). Nie polega ona oczywiście na dokonywaniu rzeczy niezwykłych. Nie należy mylnie pojmować tego ideału doskonałości jako swego rodzaju wizji życia nadzwyczajnego, dostępnego jedynie wybranym «geniuszom» świętości. Drogi świętości są wielorakie i dostosowane do każdego powołania (NMI 31) nauczał bł. Jan Paweł II w liście Novo millenio ineunte.
Pojęcie świętości
Bazując na danych biblijnych i Tradycji Kościoła stwierdzamy, że świętość odnosi się w pierwszym rzędzie do Boga. Jest On święty ontycznie (bytowo). Bóg jest Duchem, jest więc bytem prostym, nie złożonym, nie ma w nim możności i aktu. Nie tylko Bóg jest mądry, dobry, lecz jest On samą Prawdą, Mądrością, Dobrocią. Bóg Jest Tym, Który Jest (Wj 3,14), jest więc pełnią istnienia, niezależnym od innego bytu. W Nim jest tylko rzeczywistość, nie ma w Nim żadnej potencjalności, czyli nie podlega rozwojowi, nie zmienia się. Jego doskonałość jest nieskończona.
Wszystko co jest nazywane świętym, jest takim tylko przez łączność z Bogiem i ze względu na Niego. Gdy mamy na myśli osobę zjednoczoną z Bogiem będzie to świętość podmiotowa, świętość przedmiotowa dotyczy rzeczy, miejsc oraz czasów wyłączonych z użytku ogólnego i poświęconych wyłącznie Bogu, istniej jeszcze świętość funkcjonalna określająca dziedzinę związaną bezpośrednio z kultem Boga.
Świętość chrześcijanina
Świętość, może być ontyczna i moralno – duchowa. Świętość ontyczną chrześcijanin nabywa w czasie sakramentu chrztu. Naucza Sobór Watykański II: Wyznawcy Chrystusa, powołani przez Boga i usprawiedliwieni w Panu Jezusie nie ze względu na swe uczynki, lecz wedle postanowienia i łaski Bożej w chrzcie wiary stali się prawdziwymi synami Bożymi i uczestnikami natury Bożej, a przez to rzeczywiście świętymi (LG 40). Świętość bytowa wyraża się w łasce uświęcającej darowanej przez Trójcę Świętą nowoochrzczonemu. Łaska uświęcająca jest to dar otrzymany darmo od Boga, przez który obdarowuje wierzących swoim życiem wlanym do naszej duszy przez Ducha Świętego by ją uleczyć i uświęcić (zob. KKK 2023).
Łaska uświęcająca i płynąca z niej świętość nie może pozostać w człowieku w tym stopniu jaką ją on otrzymał na chrzcie św. czy też uzyskał w sakramencie pokuty. Świętość ta stanowi wyłącznie podstawę powszechnego powołania do świętości moralno – duchowej, która w życiu chrześcijańskim będzie się przejawiała w upodobnieniu się do Boga, pełnieniu Jego woli i naśladowaniu Chrystusa. Sobór Watykański II, w konstytucji Lumen gentium stwierdza: Wyposażeni w tyle i tak potężnych środków zbawienia, wszyscy wierni chrześcijanie jakiejkolwiek sytuacji życiowej oraz stanu powołani są przez Pana, każdy na właściwej sobie drodze, do świętości doskonałej, jak sam Ojciec jest doskonały (LG 11, zob. także KKK 2013). Trzeba podkreślić, że powołanie do świętości jest zadaniem dla wszystkich ochrzczonych. Świętość nie może być traktowana jak prywatna inicjatywa poszczególnych wiernych, ona jest darem Boga. To Trójca Święta w Chrystusie i przez Chrystusa jest źródłem i początkiem wszelkiej świętości (zob. LG 47, por. 1Kor 12,11). Wzorem świętości dla każdego powołania w Kościele jest Jezus Chrystus, wszyscy wierzący mają uczestnictwo w Jego życiu i są członkami Jego ciała, którym jest Kościół. Świętość jednak może być realizowane na wiele sposobów w zależności od powołania, stanu (zob. LG 42) jak również od darów i uzdolnień jakie otrzymujemy od Pana Boga (zob. LG 41). Każdy wierzący jest wezwany do życia tą pełnią chrześcijaństwa, która odpowiada jego powołaniu i wielkości otrzymanego od Pana daru. Ma jednak obowiązek w pełni wyczerpać dane mu w tym względzie możliwości. Podobnie jak napełnione po brzegi różne naczynia (szklanka, kubek, wiadro i cysterna), choć reprezentują różną objętość, to jednak wszystkie mają wspólną cechę – są pełne.
Świętość u Księdza Bosko
Przy okazji omawiania świętości trzeba też wspomnieć jak ona jest rozumiana w duchowości salezjańskiej. Wiemy, że Ksiądz Bosko jako wychowawca często nawoływał swoich wychowanków do świętości. Pietro Stella w swej książce Don Bosco nella storia della religiosita’ cattolica ukazuje, że nie był w tym odosobniony, w tym okresie było wielu innych, przede wszystkim zakonodawców, którzy stawiali dzieciom i młodzież świętość jako cel ich życia. Jeśli chodzi o naszego Świętego to wiemy, że dla niego świętość nie była czymś nadzwyczajnym i nieosiągalnym. Do świętości w rozumieniu Księdza Bosko nie prowadziły też nadzwyczajne środki. Założyciel Salezjanów chcąc pokazać naturę świętość odwoływał się do konkretnych przykładów świętych. Mówiąc, że święty powinien być radosny i o miłym usposobieniu wskazywał na Filipa Nereusza. Według Księdza Bosko święty powinien być gotów do heroizmu, wciąż czuwać nad własnymi cnotami, ale przy tym być szczęśliwym, tu za przykład stawiał Luigiego Gonzagę. W życiorysach swoich wychowanków (Magone, Besucco, Savio) ks. Bosko podkreśla pilność w wypełnianiu obowiązków, radość, pobożność. W biografii Michała Magone nasz Założyciel radzi, aby praktykować rzeczy łatwe, które od razu nie wystraszają i nie spowodują szybkiego zmęczenia wierzącego. Zachęca, aby zaczynać od rzeczy prostych, ale wykonywać je z wytrwałością. W biografii Besucco ks. Bosko podaje listę zaleceń jeśli chodzi o osiągnięcie świętości: sumienność w nauce, zaangażowanie na lekcjach, posłuszeństwo przełożonym, znoszenie ze spokojem niedogodności życia takich jak zimno, gorąco, głód, pragnienie. Wszystko to znoszone jako wyraz miłości do Boga staje się pokutą i zasługą duszy. Podsumowując trzeba stwierdzić, że ks. Bosko drogę do doskonałość, świętości wytycza przez ćwiczenie się w cnotach zgodnych z wolą Bożą i stanem życia, kładzie akcent na wiarę, która ma być miłosnym przylgnięciem do Boga, zwraca uwagę na miłość, która jest operatywna, podkreśla ważność czynów życia codziennego.